Wydawca treści Wydawca treści

Hipolit Trąmpczyński

Hipolit Łukasz Trąmpczyński, urodził się 6 sierpnia 1815 roku w miejscowości Bojanice k. Gniezna, w staropolskiej rodzinie ziemiańskiej herbu Topór, przydomek Otto.

Jak większość wybitnych wielkopolan ukończył Gimnazjum św. Marii Magdaleny w Poznaniu. W latach 1841-1842 studiował  w Akademii Leśnej w Tharandcie koło Drezna, stając się pierwszym polskim leśnikiem z wykształceniem wyższym w Wielkim Księstwie Poznańskim.  Po ukończeniu studiów, w latach 1843-1846 pełnił funkcję nadleśniczego w lasach kórnickich hr. Tytusa Działyńskiego.

 

Hipolit Trąmpczyński od samego początku był popularyzatorem wiedzy o gospodarce leśnej, dążył do szerokiego rozpowszechnienia nauk przyrodniczych, miedzy innymi za jego namową w 1845 r. hr. Tytus Działyński  zamierzał utworzyć wyższą szkołę leśną w Kórniku.

 

Hipolit Trąmpczyński był również zaangażowany w działalność niepodległościową.  

W 1846 r. zorganizował w Kórniku oddział zbrojny, na czele którego udał się do Poznania, w celu oswobodzenia  działaczy niepodległościowych uwięzionych w poznańskiej Cytadeli. Powstańcy kórniccy wpadli w zasadzkę przy wjeździe na Most Chwaliszewski, a w wyniku rozgorzałych walk Hipolit Trąmpczyński został ciężko ranny i  pojmany, a następnie osadzony w Twierdzy Moabit w Berlinie.

W procesie berlińskim który zakończył się 3 grudnia 1847 roku, został skazany na 25 lat twierdzy oraz utratę majątku i szlachectwa. Uwolniony podczas Wiosny Ludów w 1848 roku, powrócił do Wielkopolski i podjął pracę jako nadleśniczy w lasach zaniemyskich hr. Heliodora Skórzewskiego.

Wiedza przyrodnicza uzyskana w czasie studiów leśnych oraz doświadczenie zawodowe zdobyte w administrowaniu lasami uświadomiło  Hipolitowi Trąmpczyńskiemu, jak wielka jest potrzeba przekazania elementarnej wiedzy o gospodarce leśnej właścicielom lasów.   

Będąc jedynym wykształconym polskim leśnikiem w Wielkim Księstwie Poznańskim odczuwał misję i wewnętrzną potrzebę dzielenia się nowoczesną wiedzą  leśną. Okazja nadarzyła się w 1850 r. kiedy to do życia powołano czasopismo „Ziemianin", poświęcone tematyce rolniczej i przemysłowej.

Od 1850 r. Hipolit Trąmpczyński został stałym korespondentem pisma i oddał się pracy organicznej publikując dziesiątki artykułów, dzieląc się w nich swoją obszerną wiedzą z zakresu leśnictwa.

Pierwsze opublikowane artykuły pod wspólnym tytułem „Zatrudnienia leśne" były swoistym kalendarium najważniejszych prac leśnych, gdzie autor poszczególnymi miesiącami opisywał prace z zakresu nasiennictwa, szkółkarstwa, hodowli i ochrony lasu, łowiectwa oraz pozyskania drewna.

Zamieszczane w „Ziemianinie" artykuły przybliżały zagadnienia leśne, opisywały sposoby i terminy wykonywania zabiegów hodowlanych, ukazywały zagrożenia dla lasów i niejednokrotnie były poradnikami informującymi, jak w zgodzie z zachodzącymi  procesami przyrodniczymi prawidłowo kształtować drzewostany.

Zawarta wiedza w artykułach udowadniała, że poprzez prowadzenia prawidłowej gospodarki leśnej można uzyskać wymierne efekty w postaci zdrowych i zasobnych drzewostanów i jednocześnie zachęcała właścicieli lasów do  postrzegania lasu jako długoterminowej, dochodowej  inwestycji na przyszłość.

 

Hipolit Trąmpczyński przykładał wielką wagę do współdziałania i jednoczenia  środowiska leśników.  W 1866 r. wraz z prezesem Centralnego Towarzystwa Gospodarczego, Hipolitem Cegielskim, doprowadził do powstania wydziału leśnego. Podczas pierwszego zebrania Wydziału leśnego  20 grudnia 1866 r. , Hipolit Trąmpczyński  wygłosił płomienną przemowę, która była spełnieniem długich lat starań nad zrzeszeniem leśników w Wielkim Księstwie Poznańskim.

 

„Już przed 25 laty mężowie zacni, szacunek narodu całego mający, jak śp. Karol Marcinkowski, Tytus Działyński, a żyjący Maciej Mielżyński, i generał Chłapowski do celu tego dążyli. Starając się o rozkrzewienie umiejętności leśnych, o zapełnieniu dorodnemi  drzewami przestrzeni wyciętych lub niezarosłych. Starania tych światłych a gorącą miłością kraju pałających mężów nie pozostały bez skutku, bo gdy oto przed 25 laty sam nieledwo stałem jako młody pracownik w leśnictwie, dziś już znaczną liczbę zebrać możemy leśników, którzy dali dowody swego umiejętnego pojmowania nauk leśnych i zastosowania takowych w praktyce. Miło zaiste i błogo nam, żeśmy tej szczęśliwej chwili doczekali chwili, w której po raz pierwszy na tej dzielnicy zbieramy się do wspólnej w leśnictwie pracy, a siłami wspólnemi, powtarzam, przy wytrwałości wiele pożytku krajowi przynieść możemy"

 

„Niech Towarzystwo nasze wzmaga się i rośnie, jak ów dąb wiekami niespożyty, który gwałtownym prądom wiatrów zachodnich i północnych silnie się opiera, coraz mocniejsze w rodzinną ziemię zapuszczając  korzenie – i corocznie koronę swą zdobiąc świeżemi, zielonemi latoroślami"

 

Tak w owym czasie rodziły się zręby leśnictwa w Wielkopolsce,   na którego czele stanął Hipolit Trąmpczyński wybrany na pierwszego prezesa Wydziału Leśnego Centralnego Towarzystwa Gospodarczego w Poznaniu.

   

W lutym 1867 roku opublikowany został ostatni artykuł Hipolita Trąmpczyńskiego pod tytułem „Najważniejsze zadania leśników w Poznańskiem", który miał charakter programowy i wytyczał Wydziałowi Leśnemu kierunki pracy na dalszą przyszłość.

Artykuł poruszający zagadnienia szkółkarstwa leśnego, utrzymania i trwałości lasu oraz prawidłowego wartościowania lasów okazał się spojrzeniem w daleką przyszłość, wyznaczając następnym pokoleniom leśników kamienie milowe w kształtowaniu gospodarki leśnej.

Artykuł zakończony słowami:

„Starajmy się wszyscy o utrzymanie, a rozmnażanie drzew i lasów, a za podjęte dziś prace, następne pokolenia błogosławić nam będą!"

został uznany za swoisty testament Hipolita Trąmpczyńskiego, który zmarł 29 maja 1867 roku w Ulejnie koło Środy Wielkopolskiej.