Asset Publisher
Projekt adaptacji do zmian klimatu na terenach nizinnych
Zrealizowany w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 działanie 2.1 Adaptacja do zmian klimatu z zabezpieczeniem i zwiększeniem odporności na klęski żywiołowe, w szczególności katastrofy naturalne odraz monitoring środowiska.
Okres realizacji: 2016-2023 r.
Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe przy wsparciu Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych jako jednostki realizującej projekt (JRP).
Cel projektu: wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych.
Cele uzupełniające:
- odbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
- ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych.
Podejmowane działania były ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.
W ramach projektu realizowane zostały inwestycje związane z:
- budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP;
- budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych;
- adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb;
- przeciwdziałaniem nadmiernej erozji wodnej – np. poprzez zabezpieczanie brzegów i stoków;
- przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów).
O oddziaływaniu obiektów retencyjnych decyduje nie ich wielkość, ale liczba urządzeń w zlewni, co przekłada się na ich efektywność na dużą skalę. Budowane były w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji z zastosowaniem materiałów naturalnych. Ponieważ obiekty te spełniają głównie funkcje ekologiczne – z założenia są przyjazne dla środowiska. Wszystkie projektowane budowle zostały dostosowane do lokalnych warunków przyrodniczo-krajobrazowych, w tym w taki sposób, aby umożliwić swobodne przemieszczanie się organizmów wodnych.
Efekty
Za najistotniejszy, mierzalny efekt projektu uznano przede wszystkim retencjonowanie wody. Nie mniej ważny jest również wpływ małej retencji na ochronę przyrody: zbiorniki powstałe w ramach projektu nie tylko przyczyniają się do poprawy bilansu wodnego i uwilgotnienia siedlisk leśnych, lecz także stały się ważną ostoją wodnej fauny i flory, służą jako wodopoje dla leśnych zwierząt i pełnią funkcje biofiltrów.
Osiągnięte wskaźniki:
- objętość retencjonowanej wody: 2 544 674,61 mln m³
- pojemność obiektów małej retencji: 3 985 194,74 mln m³
- liczba obiektów piętrzących wodę lub spowalniających jej odpływ: 1 349 szt.
Wartość projektu
Całkowity koszt realizacji projektu: 246 495 660,08 zł
Kwota wydatków kwalifikowalnych: 191 222 163,00 zł
Kwota dofinansowania z funduszy europejskich: 162 538 838,55 zł
Asset Publisher
Lasy bliżej samorządów
Lasy bliżej samorządów
Lasy Państwowe rozpoczęły nową formę współpracy z samorządami wojewódzkimi. Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu przekazała Sejmikowi Województwa raport podsumowujący działalność znajdujących się na terenie Wielkopolski nadleśnictw. To ważny krok w kierunku przejrzystej komunikacji i dialogu o przyszłości lasów.
Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Poznaniu, podobnie jak inne dyrekcje regionalne w kraju, od tego roku przekazuje raport o działalności nadleśnictw położonych na terenie województwa wielkopolskiego do Przewodniczącego Sejmiku Województwa Wielkopolskiego. Obowiązek ten wynika z Zarządzenia nr 115 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 18 września 2024 r. i stanowi krok w stronę pogłębienia dialogu pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego a strukturami Lasów Państwowych.
Raport jako narzędzie współpracy
Celem nowej praktyki jest uproszczenie komunikacji i zwiększenie transparentności działań Lasów Państwowych. Samorządy wojewódzkie to nasi naturalni partnerzy – wybrani w demokratycznych wyborach, reprezentują stronę społeczną i lokalne interesy. To właśnie do nich trafia roczny raport, zawierający informacje o gospodarce leśnej, ochronie przyrody, działaniach rekreacyjnych i inwestycyjnych oraz planach na kolejne miesiące.
"Traktujemy ten dokument jako zaproszenie do rozmowy i współpracy, nie tylko w kontekście zarządzania zasobami naturalnymi, ale również wpływu lasów na klimat, lokalną gospodarkę i stosunki wodne. Uważamy, że dialog regionalny, prowadzony w duchu odpowiedzialności, jest kluczowy dla podejmowania decyzji przynoszących długofalowe korzyści społeczno-środowiskowe" - mówi dr inż. Kwiryn Naparty, dyrektor RDLP w Poznaniu.
Lasy w województwie wielkopolskim – liczby i struktura
Na terenie województwa wielkopolskiego znajduje się łącznie 665 053,71 ha lasów zarządzanych przez Lasy Państwowe. To obszar niemal jednej dziesiątej powierzchni całego regionu.
Za ten obszar odpowiada kilka dyrekcji regionalnych Lasów Państowowych (ich granice nie pokrywają się bowiem z granicami województw):
Lasy w zarządzie LP to niemal jedna dziesiąta powierzchni Wielkopolski.
- RDLP w Poznaniu – 360 814,83 ha
- RDLP w Pile – 252 583,06 ha
- RDLP w Szczecinie – 28 271,73 ha
- RDLP w Zielonej Górze – 21 012,35 ha
- RDLP w Toruniu – 1 756,87 ha
- RDLP w Szczecinku – 614,87 ha
Dla RDLP w Poznaniu, która koordynuje działania 25 nadleśnictw oraz Leśnego Ośrodka Szkoleniowego w Puszczykowie, raport stanowi również szansę na pokazanie efektów wspólnej pracy leśników i lokalnych społeczności.
Leśnictwo – więcej niż gospodarka
Lasy Państwowe zarządzają dziś ponad 7,6 mln ha gruntów w całym kraju, co stanowi blisko 25% powierzchni Polski.
To nie tylko lasy – to także ludzie, miejsca pracy, drewno będące strategicznym i ekologicznym surowcem, rekreacja i ochrona przyrody. RDLP w Poznaniu, podobnie jak inne regionalne dyrekcje, działa na wielu polach – od dostarczania drewna, ochrony lasu przed pożarami, zabezpieczania siedlisk chronionych gatunków, po realizację inwestycji z zakresu retencji wodnej i edukacji przyrodniczej.
Z myślą o przyszłości
"Wierzymy, że dobre partnerstwo ze stroną samorządową jest podstawą mądrego zarządzania lasami. Przekazując raport, otwieramy się na konstruktywną dyskusję i współpracę, której celem jest zrównoważony rozwój regionu oraz troska o zasoby naturalne – nie tylko dziś, ale również dla przyszłych pokoleń" - podkreśla dr inż. Kwiryn Naparty, dyrektor RDLP w Poznaniu.
