Tytuł projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych – kontynuacja (MRN3)

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Opis zadania - Budowa 3 obiektów małej retencji ( zastawek) w Leśnictwie Nowaszyce i Kowalewko 

Regulacja stosunków wodnych na terenach poklęskowych w leśnictwie Nowaszyce i Kowalewko poprzez budowę zastawek regulowanych na rowach melioracyjnym wraz z konserwacją i odbudową rowów. Budowa zastawki ma na celu:

- zwiększenie zasobów wodnych nadleśnictwa poprzez retencjonowanie istniejących zasobów wodnych.

- poprawienie stosunków wodnych na obszarze leśnictwa Nowaszyce i Kowalewko. - zrekompensowanie odpływu wód opadowych.

Zakłada się, że budowa zastawki nie będzie uciążliwa dla środowiska, a jej realizacja będzie prowadzona metodami jak najmniej inwazyjnymi.

Planowana objętość retencjonowanej wody – wskaźnik [m3]  965,0 m3
 

Ocena możliwego oddziaływania na środowisko przyrodnicze

Biorąc pod uwagę planowane rozwiązania i technologie brak jest negatywnego odziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia na środowisko przyrodnicze. Pozytywnym aspektem będzie większa dostępność wody w okresach z deficytem opadów dla zbiorowisk leśnych.

Podmioty realizujące projekt:

• Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ.
• 151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych.
• Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł.

Okres realizacji: 2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak:

• susze i pożary,
• powodzie i podtopienia,
• intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne,
• ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe:

Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

• Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
• Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
• Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:

• budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
• budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
• renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
• przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
• zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
• unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się:

• wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu),
• osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m3
• osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m3 (wskaźnik rezultatu).

Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.

Planowana wartość projektu:

• Całkowity koszt realizacji projektu: 511 560 000 zł
• Kwota wydatków kwalifikowalnych: 405 670 000 zł
• Kwota dofinansowania z UE: 323 359 557 zł