Asset Publisher Asset Publisher

Ochrona lasu

04.02.2016 | Paweł Zapała

Wiedza o procesach zachodzących w przyrodzie i kontrola stanu środowiska leśnego pozwalają leśnikom na wczesną diagnozę zagrożeń, mogących wpłynąć negatywnie na stan lasu. Każdego roku podejmują oni działania mające na celu zachowanie trwałości lasu i zwiększenie jego naturalnej odporności na czynniki szkodotwórcze.

Zagrożenia dzieli się na trzy grupy:

biotyczne (np. szkodliwe owady, grzyby patogeniczne, ssaki roślinożerne);
abiotyczne – ekstremalne zjawiska atmosferyczne (np. silne wiatry, śnieg, ulewne deszcze, wysokie i niskie temperatury);
antropogeniczne – wywołane przez człowieka (np. pożary, zanieczyszczenia przemysłowe, zaśmiecanie lasu).

Przeczytaj więcej o ochronie lasu

Lasy Nadleśnictwa Gniezno położone są na bogatych w piękne jeziora obszarach Pojezierza Gnieźnieńskiego oraz Pojezierza Kujawskiego co czyni je atrakcyjnymi dla turystyki i wypoczynku. Szczególnie tereny wokół jezior Skorzęcińskiego i Powidzkiego stanowią bazę wypoczynkową dla dużych aglomeracji miejskich jak Poznań, Gniezno, Konin. Duża penetracja tych terenów sprzyja zwiększonemu zagrożeniu pożarowemu. Wzrost zagrożenia pożarowego powodowany jest również wiosennym wypalaniem łąk i pastwisk, nieostrożnym zachowaniem się ludzi w okresie zbiorów runa leśnego. Z analizy przyczyn powstania pożarów wynika, że 92% pożarów powodowanych jest przez ludzi. W Nadleśnictwie Gniezno dominują drzewostany z gatunkiem panującym sosną na 84% powierzchni leśnej, w wieku do 40 lat co wraz z mało zróżnicowaną strukturą siedliskową może prowadzić do niekorzystnych zjawisk w lasach, związanych z masowymi pojawami szkodników owadzich oraz grzybowych chorób infekcyjnych w większej różnorodności i większym nasileniu. Największą dynamikę zagrożenia lasów przejawiają szkodniki liściożerne drzewostanów iglastych: brudnica mniszka, boreczniki, szczotecznica szarawka, hurmak olchowiec. Znaczącym szkodnikiem grzybowym była opieńka miodowa i huba korzeni. Szkody w uprawach i młodnikach powodują również zwierzęta łowne. Ze względu na specyfikę uszkodzeń, najbardziej zagrożonymi przez zwierzynę są młodsze drzewostany czyli uprawy (1-10 lat) oraz młodniki (11-20 lat). Zagrożenia ze strony zwierzyny wymuszają konieczność zabezpieczania drzew przed zgryzaniem lub spałowaniem różnorodnymi zabiegami ochronnymi ( grodzenie, użycie repelentów itp.).

Asset Publisher Asset Publisher

Back

Projekt adaptacji do zmian klimatu na terenach nizinnych - kontynuacja

15.04.2025 | Anna Bednarczuk (CKPŚ), Piotr Dobosz (RDLP w Poznaniu

Zdjęcie przedstawia zbiornik retencyjny Wydymacz w N. Antonin, otoczony linią lasu, powyżej niebieskie niebo. Na dole opatrzone logotypami Unii Europejskiej, Funduszy Europejskich, Skarbu Państwa oraz RDLP w Poznaniu Fot. P. Dobosz

Grafika promująca projekt małej retencji nizinnej na głównym planie fragment drewnianej zastawki, dookoła bąble powietrza w wodzie. Na dole logotypy Unii Europejskiej, Funduszy Europejskich, Skarbu Państwa oraz Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych. Źródło: Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych

Zdjęcie przedstawia zastawkę drewnianą z leśnictwa Stary Dwór

Lasy Państwowe kontynuują działania na rzecz małej retencji nizinnej.

Tytuł projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych – kontynuacja (MRN3)

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Opis zadania - Budowa 3 obiektów małej retencji ( zastawek) w Leśnictwie Nowaszyce i Kowalewko

Regulacja stosunków wodnych na terenach poklęskowych w leśnictwie Nowaszyce i Kowalewko poprzez budowę zastawek regulowanych na rowach melioracyjnym wraz z konserwacją i odbudową rowów. Budowa zastawki ma na celu:

- zwiększenie zasobów wodnych nadleśnictwa poprzez retencjonowanie istniejących zasobów wodnych.

- poprawienie stosunków wodnych na obszarze leśnictwa Nowaszyce i Kowalewko. - zrekompensowanie odpływu wód opadowych.

Zakłada się, że budowa zastawki nie będzie uciążliwa dla środowiska, a jej realizacja będzie prowadzona metodami jak najmniej inwazyjnymi.

Planowana objętość retencjonowanej wody – wskaźnik [m3] 965,0 m3

Ocena możliwego oddziaływania na środowisko przyrodnicze

Biorąc pod uwagę planowane rozwiązania i technologie brak jest negatywnego odziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia na środowisko przyrodnicze. Pozytywnym aspektem będzie większa dostępność wody w okresach z deficytem opadów dla zbiorowisk leśnych.

Podmioty realizujące projekt:

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ.
151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych.
Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł.

Okres realizacji: 2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak:

susze i pożary,
powodzie i podtopienia,
intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne,
ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe:

Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:

budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się:

wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu),
osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m3
osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m3 (wskaźnik rezultatu).

Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.

Planowana wartość projektu: