Wydawca treści
Historia Nadleśnictwa Gniezno
Historia Nadleśnictwa Gniezno została zapoczątkowana 1974 roku przystąpieniem przez ówczesnego nadleśniczego Nadleśnictwa Czerniejewo pana Ignacego Sawilskiego, działającego z upoważnienia dyrektora Okręgowego Zarządu Lasów Państwowych w Poznaniu, do prac organizacyjnych związanych z powołaniem Nadleśnictwa z siedzibą w Gnieźnie.
Z dniem pierwszego stycznia 1975 r. z połączenia czterech nadleśnictw: Czerniejewa, Nekli, Popowa Podleśnego i Skorzęcina utworzono Nadleśnictwo Gniezno z siedzibą w Gnieźnie przy ul. Sienkiewicza 12a.
W nadleśnictwie funkcjonowały cztery obręby leśne, którymi zarządzali nadleśniczowie terenowi: w Czerniejewie pan Bronisław Roszak, w Nekli pan Hugo Augustyn, w Popowie Podleśnym pan Romuald Wyjatek, a w Skorzęcinie pan Mirosław Barczak.
Nadleśnictwo Czerniejewo, którego lasy weszły w roku 1975 w skład nadleśnictwa Gniezno, to przede wszystkim lasy państwowe byłego Nadleśnictwa Czeszewo oraz lasy byłych majątków ziemskich, wśród których na szczególną uwagę zasługują obszary leśne ordynacji Skórzewskich. Nadleśnictwo to funkcjonowało już w okresie międzywojennym, ponownie odrodziło się po zakończeniu II wojny światowej. W jego skład wchodziło 5 leśnictw: Czachurki, Linery, Iwno, Rakowo i Promno.
Nadleśnictwo Nekla, to w przeszłości lasy państwowe Nadleśnictwa Czeszewo oraz lasy dużych majątków ziemskich, rodzin Mycielskich i Żółtowskich. W latach 1945-1948 funkcjonowało pod nazwą Nadleśnictwo Marzelewo, a od 1948 jako nadleśnictwo Nekla. Podzielone było na leśnictwa: Daniele, Dzikowy Bór, Słomówko, Podstolice, Gułtowy, Milkarowo, Podgaj oraz Szkółka Zadrzewieniowa Dębina.
Nadleśnictwo Popowo Podleśne utworzone w 1952 roku funkcjonowało do roku 1966 jako nadleśnictwo Mielno. W skład nadleśnictwa wchodziły leśnictwa Brody, Gołaźnia i Kowalewko, które przeszły z Nadleśnictwa Gołąbki oraz z gruntów przekazanych przez Państwowy Fundusz Ziemski, leśnictwo Nowaszyce, Zakrzewo i leśnictwo Pustachowo (obecnie Las Miejski) przyłączone z Nadleśnictwa Czerniejewo .
Nadleśnictwo Skorzęcin stanowiły większości lasy państwowe już od 1821 roku. Pierwszy plan gospodarczy sporządzony został w 1850 roku. Pierwsze udokumentowane urządzanie dla lasów skorzęcińskich odbyło się w 1860 roku. Rewizja główna miała miejsce w roku 1881, następna prawdopodobnie okresowa w 1894 i ostatnia główna odbyła się w 1913 roku. Na podstawie operatu urządzenia lasu z 1925 roku Nadleśnictwo Skorzęcin podzielone było na 7 leśnictw: Radłowo-leśne, Dolina, Hutka, Popielarze, Raszewo – leśne, Stary Dwór i Krzyżówka. W latach 1925-1974 Nadleśnictwo Skorzęcin podlegało reorganizacją i zmieniały się w tym czasie nazwy i granice leśnictw. Ostatecznie w chwili likwidacji podzielone było na leśnictwa: Piłka, Popielarze, Hutka, Smolniki, Stary Dwór, Krzyżówka, Dolina i Wólka.
Powstałe w 1975 roku Nadleśnictwo Gniezno administrowało na 32 tys. ha, a na pierwszego nadleśniczego powołano pana Ignacego Sawilskiego, funkcje zastępcy sprawował pan Witold Warlich, a na głównego księgowego pana Bogdan Mąka.
W roku 1977 r. na stanowisko nadleśniczego powołany został pan Zbigniew Fonrobert,a stanowisko głównego księgowego od tego roku do roku 1984 pełniła pani Kazimiera Nowaczyk.
Funkcje nadleśniczego terenowego w obrębie Popowo Podleśne pełnili kolejno pan Romuald Wyjątek, pani Genowefa Sokołowska, pan Tomasz Kaczmarek oraz pan Andrzej Kiszkarewicz.
W obrębie Nekla na miejsce nadleśniczego terenowego Augustyna Hugo, który przeszedł na emeryturę, w 1976 roku powołano pana Mariana Michalaka .
W 1979 roku, w ramach reorganizacji granic, do Nadleśnictwa Gniezno przyłączono Leśnictwo Orchowo będące do tej pory w administracji Nadleśnictwa Miradz.
Po reorganizacji w roku 1985 r. Nadleśnictwo Gniezno zostało podzielone na dwie samodzielne jednostki, z obrębów Nekla i Czerniejewo utworzono Nadleśnictwo Czerniejewo, natomiast obręby Popowo Podleśne i Skorzęcin pozostały administracji Nadleśnictwa Gniezno.
Siedziba Nadleśnictwa Gniezno zmieniała się trzykrotnie, z ul. Sienkiewicza 12, przeniesiona została na ul. Reymonta 13, aby ostatecznie osiąść w grudniu 1991 roku przy ulicy Wrzesińskiej 83 .
W okresie tym funkcje nadleśniczego sprawowali kolejno do roku 1991 pan Zbigniew Fonrobert, a następnie do roku 2003 pan Andrzej Kiszkarewicz i od lipca 2003 roku do dnia dzisiejszego pan Michał Michalak.
W okresie tym reorganizacji ulegały poszczególne leśnictwa:
Utworzono Gospodarstwo Szkółkarskie „Powidz" oraz leśnictwa: Skorzęcin i Brzozowo. Likwidacji uległy natomiast leśnictwa Radłowo i Popielarze oraz w 2011 roku , w ramach optymalizacji, leśnictwa Brzozowo, Orchowo, Krzyżówka i Gołaźnia.
Obecnie w skład nadleśnictwa wchodzi 12 leśnictw: Brody, Kowalewko, Nowaszyce, Las Miejski i Zakrzewo na terenie obrębu Popowo Podleśnie oraz Stary Dwór, Piłka, Skorzęcin, Hutka, Dolina, Smolniki i Wólka na terenie obrębu Skorzęcin.
Obecnie nadleśnictwo gospodaruje na powierzchni 19,5 tys. ha, na terenie dwóch powiatów: gnieźnieńskiego i słupeckiego oraz na terenie 14 gmin i miasta Gniezno, zasięg terytorialny nadleśnictwa wynosi 1395 km2.
Najnowsze aktualności
Patriota,leśnik-Feliks Krzyżagórski
Patriota,leśnik-Feliks Krzyżagórski
W październiku 1947 roku, w lasach bucharzewskich, podczas pełnienia obowiązków służbowych na zawał serca zmarł zasłużony nadleśniczy Feliks Krzyżagórski. Teraz dzięki inicjatywie lokalnych leśników wkrótce odsłonięty zostanie nowy pomnik, na grobie zmarłego leśnika patrioty.
Na cmentarzu parafialnym w Sierakowie kolegom z Nadleśnictwa Sieraków udało się odnaleźć zapomniany grób nadleśniczego Feliksa Krzyżagórskiego. Szara płyta nagrobna, zardzewiały krzyż i mało czytelna tabliczka nie wskazują na to, że pochowany jest tutaj zasłużony dla Polskich Lasów leśnik. Aż trudno uwierzyć, że grób ten przetrwał do dzisiejszego dnia.
Już niedługo, bo 20 listopada nastąpi odsłonięcie nowego nagrobka upamiętniającego leśnika patriotę, a ufundowanego z inicjatywy leśników z Nadleśnictwa Sieraków wraz z Nadleśnictwem Bolewice, Nadleśnictwem Pniewy oraz Towarzystwem Miłośników Ziemi Sierakowskiej oraz lokalnych pasjonatów historii.
W związku, z tym Roman Tomczak leśniczy z Nadleśnictwa Sieraków poszukuje rodziny Feliksa oraz wszelkich informacji na jego temat.
Jak w przypadku wielu leśników z okresu dwudziestolecia międzywojennego biografia nadleśniczego Krzyżagórskiego miała wiele zwrotów i zmian związanych z zawirowaniami z początku XX wieku, powstawaniem nowej polskiej administracji leśnej, a później również wybuchem II Wojny Światowej.
Feliks (Ludwik) Krzyżagórski urodził się 20 czerwca 1881 roku we Wrześni.
Na przełomie wieków odbywał praktyki w trzech nadleśnictwach, w tym w prywatnych majątkach.
W latach 1901 – 1904 studiował leśnictwo na (ukończył 5 semestrów) Akademii Leśnej w Eberswalde pod Berlinem. Znał język niemiecki, francuski i rosyjski.
Przed wybuchem I Wojny Światowej był nadleśniczym w prywatnym nadleśnictwie Potoczek w powiecie Janów Lubelski (Hulsk i Zwiahel – Wołyński).
Według Karty Personalnej w latach 1914-1918 był jeńcem wojennym.
Po zwycięskim Powstaniu Wielkopolskim jako kontraktowy nadleśniczy objął Nadleśnictwo Bolewice później również Nadleśnictwo Sieraków, gdzie pracował do emerytury w 1936 r.
Mimo to w czasie okupacji pracował jako robotnik i dozorca przy wyrobie faszyny, by w 1942 być wysiedlonym do Generalnej Guberni.
W 1945 r. z wysiedlenia powraca do Wielkopolski. Pomimo przejścia w stan spoczynku zostaje nadleśniczym w nowo powstałym Nadleśnictwie Kwilcz, którego teren składał się z 14 byłych prywatnych i poniemieckich lasów mocno rozrzuconych o ogólnej powierzchni 6500 ha. Sam wspominał, że między innymi z racji jego wieku i trudnego terenu praca w tym nadleśnictwie była bardzo trudna. Dlatego na własną prośbę został przeniesiony do Nadleśnictwa Bucharzewo, które objął w 1946 roku.
Feliks Krzyżagórski zmarł podczas służby w Bucharzewskich lasach 26.10.1947 r. na zawał serca i został pochowany na cmentarzu parafialnym w Sierakowie.
Feliks Krzyżagórski w latach 20. był bardzo aktywnym działaczem Związku Zawodowego Leśników Rzeczpospolitej Polskiej, gdzie w 1923 r. został mężem zaufania Oddziału Poznańskiego. Jednocześnie był też członkiem gminnej Komisji Wychowania Fizycznego i Przysposobienia Wojskowego na teren Sieraków Stadnina, Sieraków Nadleśnictwo, Bucharzewo i Bukowiec. Jako nadleśniczy Nadleśnictwa Sieraków aktywnie współpracował ze Związkiem Harcerstwa Polskiego, organizując i częściowo finansując obozy harcerskie na terenie ziemi sierakowskiej. Działał też w lokalnym Kole Przysposobienia Wojskowego Leśników, z którym między innymi opiekował się grobem Powstańców Wielkopolskich przy leśniczówce Pławiska.
Tekst na podstawie opracowania Romana Tomczaka (tel. 785 998 605).
Pełne opracowanie dostępne pod linkiem.
Wszelkie fotografie pochodzą z archiwum R. Tomczaka, L. Jankowiaka, A. Antowskiego.
