Wydawca treści
Projekt adaptacji nizinnej
Nazwa projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych.
Planowany okres realizacji: 2016-2022 r.
Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe.
Celem projektu jest wzmocnienie odporności na zagrożenia związane ze zmianami klimatu w nizinnych ekosystemach leśnych. Podejmowane działania będą ukierunkowane na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków zjawisk naturalnych takich jak: niszczące działanie wód wezbraniowych, powodzie i podtopienia, susza i pożary.
Cel główny projektu zostanie osiągnięty poprzez realizację kompleksowych działań polegających na zabezpieczeniu lasów przed kluczowymi zagrożeniami związanymi ze zmianami klimatycznymi. Obejmą one rozwój systemów małej retencji oraz przeciwdziałanie nadmiernej erozji wodnej na terenach nizinnych.
Cele uzupełniające:
- odbudowa cennych ekosystemów naturalnych, a tym samym pozytywny wpływ na ochronę różnorodności biologicznej;
- ocena skutków przyrodniczych wykonywanych zadań realizowana poprzez prowadzenie monitoringu porealizacyjnego wybranych zadań adaptacyjnych.
W ramach projektu będą realizowane inwestycje związane z:
- budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania zbiorników małej retencji, wraz z niezbędną infrastrukturą umożliwiającą czerpanie wody do celów przeciwpożarowych przez jednostki PSP;
- budową, przebudową, odbudową i poprawą funkcjonowania małych urządzeń piętrzących w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych oraz ochrony gleb torfowych;
- adaptacją istniejących systemów melioracyjnych do pełnienia funkcji retencyjnych z zachowaniem drożności cieku dla ryb;
- zabezpieczeniem obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej, związanej z gwałtownymi opadami;
- przebudową i rozbiórką obiektów hydrotechnicznych niedostosowanych do wód wezbraniowych (mostów, przepustów, brodów).
Projekt wykorzystuje kompleksowe zabiegi łączące przyjazne środowisku metody przyrodnicze i techniczne. Planowane są w większości małe obiekty/budowle o prostej konstrukcji budowane z zastosowaniem materiałów naturalnych. Wybierane technologie mają być przyjazne dla naturalnego środowiska przyrodniczego.
Bezpośrednim efektem realizacji projektu będzie zretencjonowanie 2,1 mln m³ wody.
Wartość projektu
Planowany całkowity koszt realizacji projektu wynosi 234 670 000,00 zł.
Maksymalna kwota wydatków kwalifikowalnych wynosi 170 000 000,00 zł.
Maksymalna kwota dofinansowania z funduszy europejskich wynosi 144 500 000,00 zł.
Najnowsze aktualności
Żeby susza nie skradła mokradła
Żeby susza nie skradła mokradła
Co do zasady mokradło to teren podmokły. Może być bagnem, torfowiskiem, błotem, ale i zbiornikiem wodnym stale lub okresowo wypełnionym wodą. Woda może w nich płynąć, stać w miejscu, być słodka, słona lub słonawa. Do tego chłoną wodę jak gąbka.
Mokradła mają różne definicje, ale ważną ich cechą jest rola w retencjonowaniu wody. To naturalne systemy gromadzące wodę, która magazynowana jest w okresach wilgotnych, by potem z powrotem mogła zostać powoli uwolniona do środowiska, gdy przyjdzie susza. Zmniejszają ryzyko powodzi i chronią nabrzeża. Są też olbrzymimi magazynami CO2.
Mokradła odgrywają ważną rolę w kształtowaniu różnorodności biologicznej. Są środowiskiem życia wielu gatunków roślin i zwierząt. W tym tych bardzo rzadkich, znajdujących się na „czerwonych" listach np. fiołek torfowy, wątlik błotny czy batalion, kulik wielki oraz bąk. Nie spotkacie ich nigdzie indziej.
Od wielu lat w lasach leśnicy budują urządzenia hydrotechniczne spiętrzające wodę tzw. zastawki oraz zbiorniki. Odtwarzane są stawy i mokradła, powstają przepusty i oczka wodne. Istotą małej retencji jest spowalnianie odpływu wody z terenów leśnych. Co do zasady mała retencja nie zakłada budowy dużych obiektów hydrotechnicznych, w postaci tam czy też dużych zbiorników wodnych. Koncentruje się na spowalnianiu odpływu wody, naśladując przy tym przyrodę.
Stąd w ramach projektu „Mokradła” dofinansowanego z Funduszy Norweskich i EOG, leśnicy z 16 Nadleśnictw wybudują lub wyremontują 127 obiektów, które pozwolą zatrzymać wodę, by wzbogacała nasz region.
Torf torfowi nierówny
Przyroda potrafi tworzyć niesamowite sieci powiązań pomiędzy tym, co ożywione i nieożywione. W efekcie daje to unikatowy system naczyń połączonych. Tak jak w przypadku mokradeł, którego jednym z rodzajów są torfowiska.
Woda jest kluczowym elementem w procesie powstawania torfowisk. Jednak równie ważny jest odpowiedni teren i roślinność. Właściwa ich kombinacja pozwala na wytworzenie się środowiska, w którym martwe szczątki roślin szybciej nagromadzają się, niż rozkładają. W efekcie powstają złoża torfu.
Inaczej mówiąc, torf to skała powstała poprzez nawarstwienie się obumarłej roślinności, w różnym stopniu rozkładu. Zalanie wodą powoduje braki tlenu i zahamowanie procesów rozkładu. Grubość warstwy torfu może wahać się od kilkudziesięciu centymetrów do kilku metrów.
Zabagnienie torfowisk pozwala na zahamowanie wzrostu drzew i zachowanie otwartej przestrzeni. Wysychające torfowisko murszeje i zmienia się w las.
Możemy wyróżnić torfowiska niskie, wysokie i przejściowe.
Torfowiska niskie to obszary zasilane żyznymi wodami powierzchniowymi lub podziemnymi. Może to być zarastające jezioro, rozlewisko rzeki lub strumienia. Taflę wody pokrywa coraz grubsza warstwa roślinności, której szczątki odkładają się na dnie w postaci torfu.
Z kolei torfowiska wysokie uzależnione są od opadów. Ukształtowanie terenu utrudnia lub uniemożliwia odpływ wody deszczowej, która jednak jest raczej uboga w składniki odżywcze. Te torfowiska funkcjonują głównie dzięki niezwykłym właściwościom mchów torfowców.
Torfowiska przejściowe to sytuacja pośrednia pomiędzy tymi dwoma typami.
