Asset Publisher Asset Publisher

Hodowla lasu

21.03.2014 | Paweł Zapała

Podstawowym zadaniem hodowli lasu jest zachowanie i wzbogacanie lasów istniejących (odnawianie) oraz tworzenie nowych (zalesianie), z respektowaniem warunków przyrodniczych i procesów naturalnych. Hodowla lasu obejmuje zbiór i przechowywanie nasion drzew, produkcję sadzonek na szkółkach, zakładanie oraz pielęgnację i ochronę upraw leśnych oraz drzewostanów.

Hodowla lasu korzysta z dorobku nauk przyrodniczych, m.in. klimatologii, gleboznawstwa, botaniki czy fizjologii roślin. W pracach hodowlanych leśnicy dążą do dostosowania składu gatunkowego lasu do siedliska. Dzięki temu las jest bardziej odporny na zagrożenia.

Las, jeśli nie powstał w sposób naturalny, jest sadzony przez leśników. Sadzonki hoduje się w szkółkach. Uprawy są poddawane zabiegom pielęgnacyjnym i ochronnym. Mają one stworzyć optymalne warunki wzrostu dla drzew najbardziej pożądanych w składzie gatunkowym rosnącego drzewostanu. Ostatnim elementem hodowli jest wycinka drzew dojrzałych, tak aby możliwe było odnowienie lasu, w sposób optymalny dla wymagań rosnących gatunków drzew.

Przeczytaj więcej na stronie lasy.gov.pl.

Gospodarka leśna prowadzona jest na podstawie aktualnego Planu Urządzania Lasu. Na terenie Nadleśnictwa Gniezno przeważają siedliska BMśw (43 %) i LMśw (40%) co stanowi 83 % ogólnej powierzchni d-stanów. Taki rodzaj siedliskowych typów lasu warunkuje możliwości produkcyjne siedliska, a co za tym idzie składy gatunkowe drzewostanów. Przy organizowaniu prac hodowlanych należy uwzględnić cechy charakterystyczne dla prac z działu zagospodarowania lasu, do których należą między innymi: 1. sezonowość prac, 2. powtarzanie typowych czynności przy ciągłej zmianie miejsca pracy, 3. zespołowy charakter prac, wymagający zsynchronizowania czynności, 4. duży udział pośredniego czasu pracy w ogólnym czasie pracy wykonywanie czynności transportowych, kontrolnych i związanych z obsługą miejsca pracy. Nadleśnictwo Gniezno produkcję sadzonek prowadzi na terenie „Szkółki Powidz" położonej na terenie Obrębu Skorzęcin, Leśnictwa Dolina. Powierzchnia szkółki wynosi 11,43 ha, w tym pow. produkcyjna 529 ar. Produkcję w warunkach kontrolowanych (inspekt w tunelu foliowym) prowadzi się na pow. 1 ar. Łącznie gospodarstwo składa się z 6 kwater w tym 5 kwater (5 kwater po 450 ar) to szkółka zespolona. Pozostała kwatera to szkółka „satelitarna" wspomagająca główną szkółkę. Szkółka wyposażona jest w sprzęt do uprawy gleby, wysiewu nasion, pielęgnacji i ochrony sadzonek oraz nowoczesną deszczownie. Zebrane wcześniej nasiona wysiewane są na szkółce, z których produkowane są sadzonki lasotwórcze 1-roczne i 2-letnie oraz sadzonki ozdobne drzew i krzewów przeznaczone do nasadzeń i zadrzewień. Roczna produkcja sadzonek wynosi ok. 3 mln szt., z czego 1,5 mln szt. przeznaczone jest do prac odnowieniowo-zalesieniowych prowadzonych przez Nadleśnictwo. Nadwyżki sadzonek przeznaczane są do zalesień gruntów porolnych nie stanowiących własności Skarbu Państwa oraz sprzedawane są odbiorcom prywatnym. W 1971 r. na terenie Nadleśnictwa Gniezno (ówczesnym Nadleśnictwie Skorzęcin) założona została plantacja nasienna sosny zwyczajnej (Pinus silvestris) ekotypu „bolewickiego". Populacja sosny bolewickiej uznana jest za jedną z najcenniejszych z obszaru Polski. Wśród rozpoznanych zasobów genowych sosny zwyczajnej ekotyp bolewicki charakteryzuje się wyjątkowo wysoką jakością hodowlaną. Założona na bazie jej szczepów plantacja nasienna, znajdująca się na terenie Nadleśnictwa Gniezno jest najstarszym tego typu doświadczeniem w kraju. Ogólna powierzchnia plantacji nasiennej wynosi 6,74 ha z czego na powierzchnie nasienną przypada 3,90 ha, a na otulinę 2,84 ha. Wyłuszczone nasiona z wcześniej pozyskanych szyszek sosny bolewickiej służą do produkcji sadzonek wykorzystywanych do zakładania upraw pochodnych w blokach i rozproszeniu.Podstawową bazę zaopatrzenia Nadleśnictwa Gniezno w materiał nasienny są Gospodarcze Drzewostany Nasienne oraz Źródła Nasion. Na terenie Nadleśnictwa wyselekcjonowano również 2 drzewa doborowe daglezji zielonej. W/w baza nasienna w pełni wystarcza Nadleśnictwu do zbioru nasion i szyszek podstawowych gatunków lasotwórczych

Asset Publisher Asset Publisher

Back

Projekt adaptacji do zmian klimatu na terenach nizinnych - kontynuacja

15.04.2025 | Anna Bednarczuk (CKPŚ), Piotr Dobosz (RDLP w Poznaniu

Zdjęcie przedstawia zbiornik retencyjny Wydymacz w N. Antonin, otoczony linią lasu, powyżej niebieskie niebo. Na dole opatrzone logotypami Unii Europejskiej, Funduszy Europejskich, Skarbu Państwa oraz RDLP w Poznaniu Fot. P. Dobosz

Grafika promująca projekt małej retencji nizinnej na głównym planie fragment drewnianej zastawki, dookoła bąble powietrza w wodzie. Na dole logotypy Unii Europejskiej, Funduszy Europejskich, Skarbu Państwa oraz Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych. Źródło: Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych

Zdjęcie przedstawia zastawkę drewnianą z leśnictwa Stary Dwór

Lasy Państwowe kontynuują działania na rzecz małej retencji nizinnej.

Tytuł projektu: Kompleksowy projekt adaptacji lasów i leśnictwa do zmian klimatu – mała retencja oraz przeciwdziałanie erozji wodnej na terenach nizinnych – kontynuacja (MRN3)

Projekt stanowi kontynuację działań realizowanych przez Lasy Państwowe w ramach projektów współfinansowanych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013 i 2014-2020.

Opis zadania - Budowa 3 obiektów małej retencji ( zastawek) w Leśnictwie Nowaszyce i Kowalewko

Regulacja stosunków wodnych na terenach poklęskowych w leśnictwie Nowaszyce i Kowalewko poprzez budowę zastawek regulowanych na rowach melioracyjnym wraz z konserwacją i odbudową rowów. Budowa zastawki ma na celu:

- zwiększenie zasobów wodnych nadleśnictwa poprzez retencjonowanie istniejących zasobów wodnych.

- poprawienie stosunków wodnych na obszarze leśnictwa Nowaszyce i Kowalewko. - zrekompensowanie odpływu wód opadowych.

Zakłada się, że budowa zastawki nie będzie uciążliwa dla środowiska, a jej realizacja będzie prowadzona metodami jak najmniej inwazyjnymi.

Planowana objętość retencjonowanej wody – wskaźnik [m3] 965,0 m3

Ocena możliwego oddziaływania na środowisko przyrodnicze

Biorąc pod uwagę planowane rozwiązania i technologie brak jest negatywnego odziaływania przedmiotowego przedsięwzięcia na środowisko przyrodnicze. Pozytywnym aspektem będzie większa dostępność wody w okresach z deficytem opadów dla zbiorowisk leśnych.

Podmioty realizujące projekt:

Beneficjent: Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe reprezentowane przez CKPŚ.
151 nadleśnictw z terenu 17 Regionalnych Dyrekcji Lasów Państwowych.
Partnerzy projektu: Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Centrum Ochrony Mokradeł.

Okres realizacji: 2024-2028

Cel główny projektu:

Wzmocnienie odporności nizinnych ekosystemów leśnych na zagrożenia związane ze zmianami klimatu poprzez realizację do końca 2028 r. kompleksowych działań retencyjnych i przeciwerozyjnych ukierunkowanych na zapobieganie powstawaniu lub minimalizację negatywnych skutków naturalnych zjawisk/ procesów klimatycznych takich jak:

susze i pożary,
powodzie i podtopienia,
intensywne lub długotrwałe opady atmosferyczne,
ekstremalne przepływy wód w korytach, spływy powierzchniowe, niszczące działanie wód wezbraniowych.

Cele szczegółowe:

Rozwój systemów małej retencji poprzez wykonanie obiektów i kompleksowych zadań gromadzących wodę do końca 2028 r.
Rozwój systemów związanych z przeciwdziałaniem zbyt intensywnym spływom powodującym nadmierną erozję wodną na terenach nizinnych poprzez wykonanie obiektów do końca 2028 r.

W Projekcie wyznaczono również dodatkowe cele związane z działaniami edukacyjnymi oraz monitoringiem tj.:

Wzrost wiedzy nt. wpływu małej retencji wodnej na środowisko poprzez opracowanie metodologii oceny wpływu na podstawie monitoringu środowiska wybranych zadań do 2028 r.
Zwiększenie efektywności działań w zakresie adaptacji do zmian klimatu poprzez opracowanie dobrych praktyk realizacji działań retencyjnych do końca roku 2028.
Podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez realizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników do końca 2028 r.

Planowane działania:

W ramach projektu będą realizowane inwestycje łączące przyjazne środowisku metody techniczne i biotechniczne, obejmujące m.in.:

budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę zbiorników małej retencji oraz zbiorników suchych;
budowę, rozbudowę, przebudowę, odbudowę małych urządzeń piętrzących oraz gromadzących wodę w szczególności zastawek, progów, przetamowań koryt, przepustów z piętrzeniem, zastosowanych w celu spowolnienia odpływu wód powierzchniowych i/lub stworzenia tzw. retencji korytowej oraz rozlewisk;
renaturyzację siedlisk podmokłych w szczególności poprzez podniesienie poziomu wód i ich stabilizację;
przebudowę, rozbudowę lub rozbiórkę obiektów niedostosowanych do wód wezbraniowych lub zastąpienie ich innym rodzajem budowli komunikacyjnej, ale także budowę nowych obiektów w celu zabezpieczenia koryta oraz ochronę jakości wód (przede wszystkim mostów, przepustów, brodów);
zabezpieczenie obiektów infrastruktury leśnej przed skutkami nadmiernej erozji wodnej związanej z nawalnymi opadami (m.in. kaszyce, narzut kamienny, umocnienia skarp);
unaturalnianie koryt poprzez odtwarzanie naturalnej geometrii i trasy (remeandrowanie cieków naturalnych, meandrowanie rowu), tworzenie zróżnicowanych siedlisk w korycie np. układ bystrze-ploso oraz odtwarzania terenów zalewowych.

Planowane rezultaty projektu:

W projekcie planuje się:

wykonanie łącznie 1030 sztuk obiektów i kompleksowych zadań (wskaźnik produktu),
osiągnięcie pojemności obiektów małej retencji o wartości 7 065,2 tys. m3
osiągnięcie objętości obiektów małej retencji w wartości 5 700 tys. m3 (wskaźnik rezultatu).

Ponadto dodatkowym wskaźnikiem realizacji projektu będzie podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa poprzez organizację wydarzeń edukacyjnych dla min. 800 uczestników.

Planowana wartość projektu: